🏙️ Bijeljina: Srce Semberije na raskrsnici Balkana
Bijeljina je grad u sjeveroistočnom dijelu Republike Srpske, Bosna i Hercegovina, i predstavlja administrativni, privredni i kulturni centar regije Semberije. Zahvaljujući plodnoj ravnici, strateškom položaju i bogatoj istoriji, Bijeljina je jedan od najvažnijih gradova u entitetu i četvrti po veličini u BiH.
Prema popisu iz 2013. godine, grad Bijeljina ima:
| Kategorija | Broj stanovnika |
|---|---|
| Grad Bijeljina (ukupno) | 107.715 |
| Naseljeno mjesto Bijeljina | 42.278 |
| Broj naselja | 65+ |
🗺️ Geografski položaj
Bijeljina se nalazi u ravnici Semberije, između reke Drine na istoku i podnožja planine Majevice na zapadu. Grad se prostire na površini od 734 km², sa nadmorskom visinom od oko 90 metara.
🧭 Granična područja:
- Istok: Drina i granica sa Srbijom (Rača, Pavlovića most)
- Sever: reka Sava
- Zapad i jugozapad: opštine Ugljevik, Lopare, Teočak
- Jug: gradovi Zvornik i Brčko
🌦️ Klima:
- Umereno-kontinentalna
- Srednja julska temperatura: 22°C
- Srednja januarska temperatura: -1°C
- Padavine: oko 850 mm godišnje
- Osunčanost: 1800–1900 sati godišnje
👥 Stanovništvo
Bijeljina ima dominantno srpsko stanovništvo, uz prisustvo Bošnjaka, Hrvata, Roma, Slovaka i drugih manjina.
📊 Etnički sastav (2013):
| Nacionalnost | Broj | Udeo (%) |
|---|---|---|
| Srbi | 91.784 | 85.2% |
| Bošnjaci | 13.090 | 12.1% |
| Hrvati | 515 | 0.5% |
| Romi | 496 | 0.46% |
| Ostali | 1.830 | 1.7% |
U naseljenom mestu Bijeljina, Srbi čine 84.7%, Bošnjaci 10.5%, a ostali manjine.
⚙️ Privreda
Bijeljina je agrarni i trgovinski centar, sa razvijenim sektorima poljoprivrede, prehrambene industrije, građevinarstva i usluga.
🧑🌾 Primarni sektor:
- Poljoprivreda: pšenica, kukuruz, kupus, lubenica, paprika, paradajz
- Stočarstvo: svinjarstvo, govedarstvo
- Geotermalne vode: potencijal za grejanje plastenika i turizam
🏭 Sekundarni sektor:
- Prehrambena industrija
- Drvna i metalna prerada
- Tekstilna i plastična industrija
- Građevinarstvo
🛍️ Tercijarni sektor:
- Trgovina: prisutni svi veliki regionalni lanci
- Agrotržni centar „Knez Ivo od Semberije“
- Turizam: Banja Dvorovi, etno-sela, vjerski objekti
- Bankarstvo, zanatstvo, ugostiteljstvo
Bijeljina ima tri industrijske zone sa infrastrukturom za domaće i strane investitore.
🕰️ Istorija
Bijeljina se prvi put pominje 1446. godine, a njeno ime se kroz vekove menjalo: Belina, Bilina, Bjelina. Tokom osmanske vladavine bila je sjedište kadiluka u Zvorničkom sandžaku.
📜 Ključni istorijski trenuci:
- Neolit: tragovi starčevačke i vinčanske kulture
- 1514: Franjevački samostan Svete Marije u okolini
- 1634: sjedište kadiluka
- 1716–1739: napadi Austro-Ugarske, oštećenja sakralnih objekata
- 1878: Austro-Ugarska okupacija
- 1918: ulazak srpske vojske, oslobođenje
- 1941–1945: stradanja Srba u NDH (22.000 u regionu)
- 1992–1995: ratna dešavanja, etničke promene
Bijeljina je od 2012. godine zvanično dobila status grada u Republici Srpskoj.
🎭 Kultura i obrazovanje
- Muzej Semberije
- Manastir Tavna (18 km od grada)
- Atik džamija – najstarija islamska građevina
- Etno-selo „Stanišići“
- Banja Dvorovi – termalna voda preko 38°C
- Gradski park i trg – centar društvenog života
📚 Obrazovanje:
- Osnovne i srednje škole
- Univerzitet Bijeljina
- Univerzitet Sinergija
- Pedagoški fakultet
🛣️ Infrastruktura i saobraćaj
- Granični prelazi: Rača i Pavlovića most ka Srbiji
- Auto-put E-70: 30 km od grada
- Aerodromi: Beograd (121 km), Sarajevo (187 km), Banja Luka (220 km)
- Plovni putevi: reka Sava (planirana obnova luke u Rači)
Izvori:
- Wikipedia – Bijeljina
- Grad Bijeljina – Privreda
- Istorija Bijeljine – Wikipedia
- Bijeljina – SH Wikipedia